Osteopathie en het belang van voeding voor de bloedvaten
Geplaats op 21 dec 2013Osteopaten zijn zich maar al te goed bewust dat een goede circulatie essentieel is voor een goede gezondheid, maar ook voor een goede functie van het hele systeem!
Juiste voeding en beweging zijn een belangrijk onderdeel in de voorlichting bij patienten binnen de osteopathie.
Elk jaar krijgen 47.000 Nederlanders een beroerte, ook wel cerbrovasculair accident (CVA) genoemd. In heel Europa overlijden jaarlijks 1.3 miljoen mensen aan een beroerte. Heeft voeding hier invloed op?
Een TIA is een voorbijgaande beroerte. TIA staat voor Transient Ischemic Attack. Vrij vertaald is dit een kortdurende verstopping van een bloedvat in de hersenen. Het lijkt misschien niet ernstig, omdat de verschijnselen snel weg zijn. Maar een TIA kan een voorbode zijn van een herseninfarct met blijvende gevolgen.
Als een bloedvat tijdelijk wordt afgesloten, ontstaan er uitvalsverschijnselen. Bij een TIA duren ze soms maar enkele minuten. Meestal verdwijnen ze binnen 20 minuten.
Een enkele keer duren de verschijnselen wat langer, maar ze zijn uiterlijk binnen 24 uur verdwenen. Verdwijnen de verschijnselen wel volledig, maar duurt dit langer dan 24 uur, dan spreekt men van een RIND (Reversible Ischaemic Neurologic Deficit).
Bij zeer nauwkeurig onderzoek blijkt overigens dat veel TIA’s toch niet helemaal overgaan en dus eigenlijk geen TIA’s waren. Verdwijnen de verschijnselen niet volledig, dan spreekt men ook wel van een beroerte of cerebrovasculair accident (CVA).
Oorzaken: Er zijn twee belangrijke oorzaken: slagaderverkalking en hartritmestoornissen.
Slagaderverkalking (atherosclerose) is een proces dat leidt tot vernauwing van de slagaders, ook in de slagaders die de hersenen van bloed voorzien.
Bij hartritmestoornissen kunnen stolsels in het hart ontstaan, die kunnen doorschieten naar de hersenen. Een TIA is in feite hetzelfde als een herseninfarct, alleen verdwijnen de klachten geheel binnen een dag. Is er daarna nog sprake van (lichte) restverschijnselen, dan betreft het een herseninfarct. Bij een herseninfarct is een bloedvat in de hersenen gedurende langere tijd afgesloten.
De volgende signalen wijzen mogelijk op een beroerte:MondLet op of de mond scheef staat of een mondhoek naar beneden hangt. ArmLet op of een arm of been verlamd is.
Spraak Let op of de persoon onduidelijk spreekt of niet meer uit de woorden komt.
Bel direct 112 bij bovenstaande signalen en wacht niet af of het een TIA is. Een herseninfarct, hersenbloeding en een TIA hebben dezelfde verschijnselen. Bij een herseninfarct of -bloeding houden de verschijnselen aan, bij een TIA zijn ze tijdelijk.
De uitvalsverschijnselen van een hersenbloeding en een herseninfarct zijn gelijk. De oorzaak is heel anders.Bij een herseninfarct is een bloedvat verstopt, terwijl de oorzaak van een hersenbloeding een scheurtje in een bloedvat is. Er stroomt dan bloed in of rond de hersenen. Het bloed hoopt zich op en duwt het hersenweefsel weg. Hierdoor wordt het hersenweefsel beschadigd.
Bij onderzoek met een CT-scan is het verschil duidelijk te zien.
Risicofactoren:Het is belangrijk om de bestaande risicofactoren zo veel mogelijk aan te pakken, en dat wil zeggen stoppen met roken, stoppen met ongezonde voeding, een eventueel te hoge bloeddruk reguleren, eventuele suikerziekte optimaal behandelen en de aggregatie van bloedplaatjes remmen.
Tia’s ontstaan meestal bij mensen met hoge bloeddruk en tekenen van atheromatose. De meeste zijn waarschijnlijk het gevolg van kleine stolseltjes die van atherosclerotische plaques loskomen, stroomafwaarts spoelen en vastlopen in een vaatje met een kleinere diameter alvorens op te lossen.
Sommige embolieën komen uit het hart, andere uit de halsslagader. Het is zinvol om te controleren of er misschien boezemfibrilleren bestaat. Hier kan wat aan gedaan kan worden. Ook is het belangrijk te kijken of er een obstructie van de halsslagader bestaat die soms kan worden geopereerd.
Een derde van de mensen die een beroerte of TIA heeft doorgemaakt wordt depressief. Suppletie met foliumzuur, vitamine B6 en vitamine B12 blijkt de kans op depressie na een beroerte of TIA met 50% te kunnen verlagen.(1)
Diclofenac, één van de meest voorgeschreven pijnstillers, kan een verhoogd risico op hartaanvallen en beroertes veroorzaken. Diclofenac wordt vaak voorgeschreven bij de behandeling van artritis, rugpijn, jicht, ernstige hoofdpijn en griep. De wetenschappers stellen dat gebruikers van het medicijn zeker niet moeten stoppen met de inname, maar dat het raadzaam is om over dit risico met de huisarts te praten.
Smaakstoffen en hartritme stoornis
De smaakversterker mononatriumglutamaat (umami) en de kunstmatige zoetstof aspartaam zouden bij sommige mensen hartritmestoornissen veroorzaken. De ‘International journal of cardiology’ (2) beschreef het geval van een arts met hartritmestoornissen die volledig verdwenen nadat hij alle mononatriumglutamaat en aspartaam uit zijn dieet geweerd had.
Om zich te verzekeren dat die stoffen de ware oorzaak waren, voerde hij drie testen uit waarbij hij mononatriumglutamaat en aspartaam at. Na drie uur kwamen de hartritmeproblemen terug.
Mononatriumglutamaat is een smaakversterker die op etiketten meestal aangeduid is met E621. Ook E620 (glutaminezuur), E622-E625 (andere glutamaten), oude kazen en gehydrolyseerde soja- en gistextracten bevatten glutamaat. Glutamaat is een lichaamseigen stof, maar komt in vrije vorm niet veel voor in de voeding.
Aspartaam is een zoetstof waarover nog altijd veel te doen is. Na opname wordt aspartaam omgezet in formaldehyde, een kankerverwekkende stof. Hoewel de meeste wetenschappers geloven dat het om onschadelijke hoeveelheden gaat, kan het geen kwaad om deze stoffen te mijden in geval van twijfel.
Tomatensap mét gezonderHet antioxidantrijke tomatensap wordt nóg gezonder wanneer omega 3-vetzuren worden toegevoegd (3). De voedingsstoffen blijken elkaars werking positief te beïnvloeden en beschermen tegen hart- en vaataandoeningen. Dit blijkt uit een studie waaraan 18 gezonde vrouwen deelnamen.
De vrouwen kregen gedurende 2 weken dagelijks 500 ml pure tomatensap of dezelfde hoeveelheid sap verrijkt met omega 3-vetzuren. Een portie bevatte 250 mg EPA en DHA. Beide dranken waren rijk aan fenolen (181 mg) en lycopeen (26,5 mg).
De drankjes hadden geen invloed op de vetzuursamenstelling in het bloed: het triglyceriden- en cholesterolgehalte (totaal, LDL en HDL) veranderden niet. De antioxidatieve werking verbeterde onder invloed van beide drankjes, zoals bleek uit een toename van de totale antioxidatieve capaciteit en een lichte afname van de vetzuuroxidatie.
De homocysteïne-concentratie, een risicofactor voor hart- en vaataandoeningen, nam af onder invloed van het drankje met de visvetzuren.
Twee eiwitten kunnen atherosclerose bevorderen namelijk de zogenaamde VCAM-1 en ICAM-1.De concentratie van VCAM-1 verminderde onder invloed van beide drankjes, terwijl de concentratie van ICAM-1 alleen afnam na inname van het met omega 3-vetzuren verrijkte sap. De onderzoekers vermoeden dat omega 3-vetzuren en tomatensap elkaars werking positief beïnvloeden en zodoende kunnen beschermen tegen hart- en vaatziekten.
Antioxidantenrijke voeding. Er zijn aanwijzingen dat het eten van voldoende groente en fruit het risico op hart- en vaatziekten verlaagt. Dit gunstige effect wordt toegeschreven aan de voedingsstoffen in groente en fruit zoals carotenoïden, vitamine C, kalium, voedingsvezels en bioactieve stoffen.
Antioxidanten verbeteren de elasticiteit van bloedvaten bij personen met een verhoogd cardiovasculair risico. Tevens verbetert het glucose- en vetspectrum en daalt de bloeddruk. Voor de studie (4) werden 70 patiënten met een verhoogd risico van hart- en vaataandoeningen willekeurig verdeeld in een suppletie- en placebogroep.
Voor bepaling van het effect van de behandeling werd bloedonderzoek gedaan waarin onder andere het cholesterol en HbA1c werd gemeten. De elasticiteit van de bloedvaten werd bepaald met behulp van een zogenaamde pulse wave contour analyse.
Bij de patiënten uit de suppletiegroep nam de elasticiteitsindex van zowel de grote als kleine bloedvaten significant toe. Daarnaast daalde het HbA1c significant en nam het HDL-cholesterol (‘goede’ cholesterol) significant toe. In de placebogroep werden geen significante verschillen waargenomen.
Commentaar NDNUit diverse grote studies zou blijken dat een mediterrane voeding een beschermend effect heeft op het risico van hart- en vaatziekten. Hierbij is sprake van een gecombineerd gezondheidseffect van voedingsmiddelen die een aantoonbaar gunstig effect hebben op hart- en vaatziekten.
Wij geven hieronder 4 artikelen aan die u op onze site kunt lezen over de effecten van voeding bij hart- en vaatziekten:
1. Voeding bij hart- en vaatziekten
2. Voeding effecten op bloedvetten
3. Voedingseffecten op bloedstolling
4. Voedingseffecten op de bloeddruk
Hieronder vatten we alles samen in een top tien van basisvoedingsadviezen voor de vaten.
Top tien van basisvoedingsadviezen voor de vaten1. Kies voor biologische voeding en eet gevarieerd. Neem bij voorkeur zo vers mogelijke voeding en als u dan toch iets verpakt koopt, lees dan zorgvuldig de etiketten!
2. Let op wat uw lichaam, uw constitutie, uw intuïtie, uw gevoel, uw smaak u aangeeft te eten. Eet niets waar u een afkeer voor heeft of wat u niet verdraagt.
3. Neem geen transvetten (gebakken vetten en oliën , margarine, frituren, gebak, snacks, chips)! Zorg voor een goede balans tussen omega 3 en omega 6 vetzuren. Goede oliesoorten zijn; olijfolie, lijnzaadolie, walnootolie, raapzaadolie, hennepolie, eschiumolie, en soms kokosolie. Vette vis is een belangrijke bron van onverzadigde olie (EPA en DHA).
4. Gebruik geen magnetron, frituur niet, gebruik geen tefal pannen. Maak bij voorkeur gebruik van stomen, römertopf, hete luchtoven.
5. Eet ruim verse biologische groenten (volwassenen 400 gram per dag , een deel mag in comprimeerde vorm als biologische groentesappen of gepureerde groentesoepen) en fruit (volwassenen: 3 stuks per dag). Dit geeft u voldoende vezels (glyconutriënten) om uw darmflora te voorzien van voeding (in het bijzonder voeding voor de Bifidosoorten).
6. Drink voldoende; 1,5 tot 2 liter water per dag.
7. Let op uw zuur-base balans (lees meer hierover elders op deze site). Kort samengevat; kies voor vijf keer zoveel maal aan groenten en fruit in gewicht berekend dan aan eiwitten).
8. Eet bij voorkeur geen tussendoortjes. Heeft u toch trek neem dan verse noten of wat (soja)yoghurt.
9. Eet wat vaker biologische peulvruchten, noten, zaden (noten en zaden kunnen allergische reacties geven). Wanner u met mate vlees wilt eten, kies dan voor biologisch vlees (kip, kalkoen, en rundvlees) bij de biologische slagers. Dieren uit de biologische veehouderij krijgen veel bewegingsvrijheid en een gezonde biologische (bij)voeding. Koeien die lekker mals gras grazen hebben een betere vetzuursamenstelling. Neem vaker scharreleieren, want de cholesterolmythe is achterhaald.
Zuiveleiwitten: kies voor biologische karnemelk, (geiten-, schapen- of sojayoghurt) yoghurt en magere (geiten)kwark met acidophilus en bifidus bacteriën die goed voor de darmflora zijn. Neem ook eens soja-, rijst-, haver-, quinoa-, en amandelmelk . Beperk de koekaas en wissel af met geiten- en schapenkaas. Mensen met slijmvliesklachten, buikklachten, chronische bijholten, regelmatig ontstekingen van gewrichten of huid kunnen kijken of het elimineren van zuivel verbetering brengt in de klachten.
10. Neem geen geraffineerde graanproducten. Steeds meer mensen verdragen geen granen. Het eten van volkerenproducten heeft de voorkeur, maar kunnen toch klachten geven. Vooral de gluten (tarwe, rogge, gerst, haver) zijn momenteel berucht. Maar ook andere granen zijn verdacht.
Pas op voor zogenaamde suikervrije producten waar kunstmatige zoetstoffen in verwerkt zijn zoals aspartaam, cyclamaat, e.d. Kies voor producten met een lage glycemische loading (G.L).
Kies bij voorkeur biologisch zuurdesembrood (volkoren gistbrood is rijk aan fytaten, die de absorptie van belangrijke mineralen zoals calcium, zink en magnesium kunnen verminderen).
Wissel de lunch (broodmaaltijd) eens af met een warme maaltijd van gestoomde groenten of rauwkost met een dressing van de juiste oliesoorten en vis (sardines) of blokjes tofu (gekookt in een marinade van water en tamari of bouillon) of cottage cheese of een gekookt ei of roerei met tomaat en verse kruiden. Eet bij voorkeur minder pasta’s (volkorenpasta’s met mate) en aardappelen (met mate een biologische soort in de schil gekookt of gestoomd).