Stress of angst?

Stress of angst?

Chronische stress speelt een belangrijke rol in het ontstaan van depressie en angststoornissen.
Onder invloed van stress kunnen o.a. sterke bloedsuikerschommelingen optreden door de productie van stresshormonen. Stress is ondermijnend voor iedereen en toch ervaart iedereen tegenwoordig steeds meer stress. Hoe kan dat?
Multitasken
Het blad GezondNu beschrijft dat gedragswetenschapper Alan Keen (universiteit van Qeensland) als mede oorzaak aangeeft van stress: het zogenaamde ‘multitasken’. Mensen hebben lang gedacht dat multitasken heel efficiënt was. Je doet immers meerdere dingen tegelijkertijd en dat scheelt tijd. Vooral vrouwen blijken goede multitaskers. Maar vooral de hersenen raken vermoeid. Het brein focust met moeite op verschillende taken, aldus Earl Miller, neurowetenschapper van de technische Universiteit van Massachusetts.

De druk van een chaotische stad, een hectische baan, multitasken, diverse hobby’s uitvoeren in de late avonduren en ouderschap zorgen voor chemische veranderingen in de hersenen. Dit zorgt vervolgens weer voor een hormonale onbalans.
Stress is vaak gewoon angst
“Het woord stress is heel verbloemend”, zegt Tessa Gottschal, één van de NDN redacteuren die werd geïnterviewd in GezondNu. “Stress is vaak gewoon angst. Het probleem is dat angst niet meer als angst wordt herkend. We hechten aan de maakbaarheid van de samenleving en zien angst als iets voor kleine kinderen. Een kind is bang en angstig, als volwassene hebben we stress. Dat heeft veel meer body ”, aldus Gottschal. ‘Ik heb zo’ n stress’ klinkt dan veel chiquer dan ‘ik was zo angstig’. Lees meer in de pdf hier onderaan de pagina.
Fluoxetine
De farmacie heeft een antwoord op angst gevonden, in het bijzonder wanneer deze is opgelopen tot angststoornissen, sociale fobieën en dwangstoornissen. Het betreft het bekendste middel uit de groep van de selectieve serotonine-heropname-remmers (SSRI): fluxetine. Het gebruik hiervan heeft een enorme vlucht genomen. Het vermogen om de eetlust te remmen is een reden dat dit middel ook wordt voorgeschreven bij de eetstoornis boulimia nervosa. Een andere reden van het grootschalige gebruik is dat tieners en zelfs nog jongere kinderen dit middel krijgen voorgeschreven.

Zeer verontrustend naar onze mening! Er kunnen namelijk ernstige bijwerkingen zijn als: angst, slapeloosheid, duizeligheid, prikkelbaarheid, gewichtstoename, misselijkheid, droge mond, kortademigheid, buikklachten, bewegingsstoornissen, groeivertraging bij jonge kinderen, spontaan optredende bloeduitstortingen, agressie, gewelddadigheid, zelfmoordneigingen en depressie. Dit wordt ook nog eens bevestigd door een enquête in het kader van een praktijkonderzoek naar dit soort SSRI’ s door Tros Radar. Van meer dan 11.000 mensen die deze enquête invulden, maakte 67% melding van genoemde bijwerkingen. Zelfmoordgedachten en het toebrengen van pijn aan anderen werden ook als bijwerkingen genoemd. Daarnaast schreven 1.600 respondenten over hun destructieve gedachten of agressief gedrag. Interessant is nog om te melden dat er veel meldingen bij waren van roekeloos gedrag in het verkeer.
Chemische disbalans
Volgens Breggin (Braindisabling treatments in psychiatry; ISBN: 978-0-8261-2934-5) is de belemmering van normale fysiologische processen en de verscheidenheid aan mogelijke compensatiereacties, die SSRI’ s in de hersenen creëren, een chemische disbalans met onvoorspelbare gevolgen. Dit is volkomen in tegenspraak met de gangbare hypothese dat SSRI’ s bestaan uit het opheffen van een chemische disbalans. Het wordt relevant om te zoeken naar andere vormen van meer natuurlijke balansbrengers. Bijvoorbeeld voedingstekorten opheffen en voedingsinterventies naast diverse vormen van gesprekstherapieën, ontspanningstechnieken en specifieke meditaties.
Voedingsadviezen bij angst
Uit onderzoek blijkt dat het mineraal magnesium uit de voeding een angstremmende werking kan hebben. Bij stress, pijn, angst en depressie verbruiken mensen veel magnesium. Onderzoek laat zien dat er een groot verband bestaat tussen angstklachten en een verlaagd magnesium gehalte in het bloed. Uit een onderzoek ( the Hordaland Health Study) onder 5.708 mensen (Psychiatry 43(1); 45-52, 2009), blijkt inname van magnesium een positieve werking te hebben bij depressie en angstklachten.

De huidige voeding bevat te weinig magnesium. Geraffineerde koolhydraten (wit brood, bloem, etc.), suiker, koffie en alcohol zijn magnesiumrovers. Ook een overmaat aan zuivelgebruik (veel calcium en weinig magnesium) kan leiden tot een verstoorde verhouding tussen calcium en magnesium. Een verstoorde verhouding calcium – magnesium geeft onrust en daardoor sneller kans op angst. Andere stoffen die magnesium uitputten zijn; frisdrank, hoge zoutgebruik, de anticonceptiepil, diuretica en vele andere reguliere medicatie. Bepaalde condities of omstandigheden kunnen de behoefte aan magnesium verhogen zoals suikerspiegel ontregelingen, diarree, chronische pijn, overmatig zweten, hoge mate van fysieke activiteit, operaties, laxeerthee, vochtafdrijvende kruidenthee en verkeerde diëten.
Minder magnesium in de voeding
Door uitputting van landbouwgrond zit er minder magnesium in de voeding dan veel voedingstabellen aangeven. Bloedonderzoek volgens de volbloedmethode (niet het serum, maar in de rode bloedcel) geeft meer informatie over uw magnesiumstatus dan voedingsberekeningen. Dit geldt vooral voor de niet-biologische landbouw. Door bewerken en koken gaat nog meer magnesium verloren. Magnesium komt vooral voor in volle granen, noten, gedroogde vijgen, dadels, grapefruit, zaden, peulvruchten en groene groenten.
Bepaalde voedingsmiddelen, medicijnen of omstandigheden (met veel stress, lawaai) kunnen de behoefte aan magnesium vergroten of de uitscheiding ervan bevorderen. Ook gluten (in het bijzonder de tarwe) kunnen bij sommige mensen angsten veroorzaken.
Aminozuren en angst
Bij angst zijn zogenaamde neurotransmitters betrokken. Hersenen bevatten miljarden zenuwcellen (neuronen). Deze cellen communiceren met elkaar via zogenaamde neurotransmitters. Bij een prikkeling van een zenuwcel wordt een elektrisch stroompje opgewekt, dat door de cel gaat in een vaste richting, naar het uiteinde van de cel of de synaps (verbinding tussen twee neuronen waardoor een signaal overgedragen kan worden). Dit uiteinde wordt aangezet tot het afscheiden van een chemische boodschapper: de neurotransmitter. Deze neurotransmitters zijn verantwoordelijk voor het opwekken van verschillende emoties. Goede voeding voor de neurotransmitters kan angstverlagend werken.
Neurotransmitter dopamine
Dopamine is de neurotransmitter die verantwoordelijk is voor een gezonde assertiviteit, seksuele opwinding, een goed immuunsysteem en een goed werkend zenuwstelsel. Een goed werkend zenuwstelsel is belangrijk om angst te remmen. Dopamine is een van de meest kwetsbare neurotransmitters. Het dopaminegehalte kan worden aangetast door stress of slaaptekort. Alcohol, cafeïne en suiker beïnvloeden de dopamine-activiteit in de hersenen negatief.
Dopamine wordt beschermd tegen beschadiging door het eten van veel fruit en groenten.

Het dopaminesysteem is actief als mensen met plezier en/of aandacht met iets bezig zijn. Alcohol, nicotine en drugs verstoren de dopamine balans. Suiker heeft een soortgelijk effect, omdat dit voor het lichaam dicht tegen alcohol aan ligt. Al de genoemde stoffen zorgen dat men snel verslaafd raakt. De eerste paar keer dat dergelijke middelen gebruikt worden gaat het dopamine niveau omhoog, wat een zekere kick veroorzaakt. Na verloop van tijd gebeurt echter het omgekeerde. Het wordt dan steeds moeilijker om het dopamine niveau op peil te houden en een laag dopamine niveau geeft dan een onprettig gevoel.

Nicotine, maar ook alcohol, suiker en drugs zijn dan nodig om dat onprettige gevoel op te heffen. Dat lukt echter maar voor even. Herinneringen aan associaties die met verslavende middelen te maken hebben, zijn echter juist bijzonder krachtig en kunnen na jaren zomaar weer de kop op steken. Voedingsbronnen van tyrosine, het aminozuur voor de aanmaak van dopamine zijn: vis, eieren, vlees, kaas, melk (-producten), avocado, noten en zaden, peulvruchten.
Neurotransmitter serotonine
Serotonine is de kalmerende neurotransmitter. Het bevordert tevredenheid en zorgt voor een normaal slaappatroon. Serotonine speelt een cruciale rol in het reguleren van het geheugen, het leren en de bloeddruk. Een laag serotoninegehalte geeft slapeloosheid, angst, depressie, agressie, verhoogde pijngevoeligheid en wordt in verband gebracht met dwangmatige eetstoornissen.
Serotonine wordt aangemaakt uit het aminozuur tryptofaan en heeft daarbij de vitamines B1, B3, B6 en foliumzuur nodig. De activiteit van serotonine kan worden beïnvloed door veranderende magnesiumgehaltes in het lichaam.

Voor een goed evenwicht van serotonine in het lichaam is het wenselijk suikerrijk voedsel te vermijden. Als regel wordt gesteld dat voedsel rijk aan complexe koolhydraten (volle granen, groenten, fruit, peulvruchten) het serotoninegehalte in de hersenen op peil helpt houden, terwijl het eten van veel eiwitrijk voedsel het gehalte aan opwekkende neurotransmitters zou verhogen.
Voedingsbronnen van tryptofaan zijn onder meer: bruine rijst, zonnebloempitten, pompoen- en sesamzaadjes en bananen.
Rustgevende neurotransmitters
GABA (gamma-amino-boterzuur) is een aminozuur en een rustgevende neurotransmitter. Een verlaagd niveau GABA geeft angst. Alcohol beïnvloedt de GABA negatief. De meeste gedragseffecten van alcohol worden veroorzaakt door effecten op de GABA.
Voedingsbronnen van GABA zijn onder meer: broccoli, groene groenten (spinazie), zaden, verse noten, aardappelen, bananen, uien, scharreleieren.

Taurine is een aminozuur en een neurotransmitter. Taurine heeft eveneens kalmerende eigenschappen. Het helpt bij het aanmaken van GABA, wat kalmheid, ontspanning en een goede nachtrust bevordert. Onder bepaalde omstandigheden kan de eigen vorming van taurine echter tekortschieten. Na chirurgische ingrepen, bij spieraandoeningen en na bestralingen en chemotherapie kan relatief veel taurine via de urine verloren gaan.
Voedingsbronnen van taurine zijn: vlees, vette vis, schelpdieren zoals mosselen, kokkels en oesters.